Vacumatic

Poniżej opisuj historię powstania modelu Vacumatic oraz podstawowe informacje o generacjach tych piór. Szczegółowe prezentacje piór znajdują się w trzech galeriach.

W latach 1918-29 firma Parker przez każde kolejne dwanaście miesięcy sprzedawała średnio powyżej miliona piór Duofold, jednak od roku 1929, kiedy rynek pogrążał się w kryzysie, sprzedaż zaczynała wyraźnie spadać. Mimo zmodyfikowania wyglądu Duofolda na bardziej opływowy kształt (Streamline), sprzedaż dalej się zmniejszała. Russell Parker, syn założyciela firmy, pracujący w firmie od 1914 roku, który wspólnie z ojcem i bratem Kennethem (pracującym w rodzinnej firmie od 1917 roku), kierował firmą, doszedł do wniosku, że czas zacząć pracę nad nowym modelem pióra. Wiedział, że rynek nie toleruje spóźnialskich i jeśli nie zrobią jakiegoś radykalnego ruchu, to zostaną przez konkurencję zepchnięci na margines.

W owym czasie Parker należał do liderów sprzedaży piór i nie zamierzał oddawać pałeczki przywództwa innym firmom. W tym czasie Sheaffer silnie promuje pióro Balance, Waterman ma Patriciana a Whal swojego Dorica. Parker potrzebował więc pióra, które przebije konkurencję, gdyż Duofold streamline nie był już takim przebojem jak pierwsze egzemplarze tego pióra.

Starając się nie stracić tej pozycji firma w 1931 roku wypuściła na rynek nowy atrament Quink. Jego produkcja trwała od 1928 roku i pochłonęła 68 000 dolarów. Był początkowo przeznaczony dla Duofolda, ale później reklamowano go jako atrament dla Vacumatica. Szybko schnął i sprzedawał się nad wyraz dobrze, więc firma przeznaczyła go do wspierania nowego modelu pióra.

Sprzedaż firmy Parker w 1921 roku wynosiła 25.500.000 USD a w szczycie swojej sprzedaży, w 1936 roku, kiedy na rynku będzie Duofold równocześnie z piórem Vacumatic, jej sprzedaż osiągnie 42.900.000 USD.

Prace nad stworzeniem tego modelu pióra, oraz systemu napełniania, trwały prawie pięć lat i pochłonęły sumę 125 000 dolarów. Nowy system zwiększył pojemność piór o 104 %. To zostawiało rywali daleko w tyle. Pióro żadnej innej firmy w tym czasie nie potrafiło nabrać tyle atramentu. Ale nie droga do tego pióra nie była łatwa.

Sporo wcześniej, bo w 1922 roku, profesor uniwersytetu Wisconsin, Arthur Dahlberg opracował nowy system napełniana pióra bezpośrednio do korpusu, z pominięciem gumowego zbiornika. Potem przez kilka lat go udoskonalał, aż do roku 1928, kiedy to otrzymał na ów system patent. System ten pozwalał dwukrotnie zwiększyć ilość atramentu w piórze, był montowany bez użycia kleju i łatwy w wymianie oraz mógł być obsługiwany jedną ręką. Dahlberg trafił ze swoim petentem do firmy Parker i zaczęły się żmudne negocjacje. Dahlberg domagał się jednak, oprócz opłaty za odstąpienie patentu, także i prowizji od sprzedaży każdego pióra, na co firma Parker nie chciała się zgodzić. Pod koniec 1928 roku negocjacje zostały zerwane. Dahlberg udał się więc ze swoją ofertą najpierw do firmy Sheaffer, a potem Conklin, ale tam także nie zaakceptowano jego warunków. Później odwiedził firmy Swan i Corona, również bez skutku, gdyż nikt nie akceptował jego wysokich warunków finansowych.

Firma Parker nie zasypiała gruszek w popiele. Nie mając patentu Dahlberga starała się znaleźć własne rozwiązanie. W tym czasie jeden z pracowników firmy Parker, Oscar B. Hjorth, opatentował inną metodę zaciągania atramentu do korpusu pióra, a Kenneth Parker uzyskał patent na jeszcze jedno podobne rozwiązanie. Nie były to jednak rozwiązania kluczowe.

Parker i Dahlberg, który w innych firmach nie zdołał wiele osiągnąć, powrócili znowu do stołu rokowań. Ostatecznie 30 stycznia 1932 roku firma Parker wykupiła patent Dahlberga za 20 500 dolarów. W owym czasie średnia roczna pensja w USA wynosiła ok. 2000 dolarów, więc było to całkiem pokaźna kwota.

Patent Dahlberga z roku 1928.

Firma natychmiast zaczęła pracować nad udoskonaleniem mechanizmu pióra. Ivan Tefft opracował system lockdown a Carl Pfanstiehl udoskonalił gumową diafragmę (patent poniżej).

Porównanie z patentem Dahlberga pozwala na dostrzeżenie różnicy między obydwoma rozwiazaniami. Wyraźnie widać, że Pfanstiehl wpadł na prostsze rozwiązanie z diafragmą, którą łatwo można wymienić oraz której produkcja jest prostsza. Mocowanie diafragmy nie wymagało kleju, gdyż polegało na dociskaniu przez system opracowany z kolei przez Teffta.

Patent Ivana Teffta z opisem systemu Lockdown.

Dla firmy Parker celuloid do produkcji piór dostarczał koncern DuPont a Parker ochrzcił go własną nazwą Permanit. W końcu lat 20-tych koncern DuPont zaczął produkować laminowany celuloid, w którym różnego koloru warstwy prasowano na gorącą, w ten sposób łącząc je trwale. Parker zaczął planować takie połączenia kolorów najpierw dla modelu Duofold. Kiedy rozwiązano przeciwności konstrukcyjne pozostał jeszcze problem wyglądu pióra. Początkowo system z diafragmą zamierzano zastosować w Duofoldach, jednak Kenneth Parker doszedł do wniosku, że nowy system wymaga nowego projektu. Drugi z braci, Russell Parker opatentował nowy dekoracyjny wzór kolorowych warstw o różnych odcieniach, które układają się w grupy.

Patent Russela Parkera z roku 1931.

Początkowo nie planowano przeźroczystych pasków, które umożliwiałyby podgląd ilości atramentu w korpusie, więc prasowano materiały o różnych kolorach. Pierwsze modele były wykonane w jeszcze nie do końca opanowanej technologii, więc niektóre korpusy nie mają równoległych pasków, tylko częściowo zachodzące na siebie. W miarę produkcji koncern DuPont udoskonalał jednak technologię i mógł wykonywać prasowanie materiału bardziej dokładnie.

Eksperymentalne modele z tym właśnie rozwiązaniem użyto najpierw w Duofoldach streamline. Następnie Russell Parker opatentował jeszcze inne rozwiązanie, które już ewidentnie przypomina znane nam Parkery Vacumatic. Znacznie zmniejszono szerokość pasków, z których laminowano korpus i skuwkę pióra, przez co pióro wydaje się bardziej smukłe i szlechetniejsze. Zrezygnowano z wielu barw na rzecz dwóch kolorów, które przeplatają się raz jeden a raz drugi kolor. W pierwszych modelach były to kolory czarny i szary.

Laminowany celuloid jest niezwykle trwałym tworzywem. Z biegiem czasu, gdy udoskonalono technologię tego procesu, celuloid stał się nie tylko trwałym, ale i niezwykle atrakcyjnym plastycznie oraz wizualnie materiałem do produkcji piór czy ołówków.

Kolejny patent Russela Parkera tym razem z roku 1932.

Wszystkie elementy były już opracowane, należało tylko dodać temu końcowy szlif. Do zaprojektowania tego ostatniego elementu zatrudniono Josepha Platta, który początkowo pisał i rysował dla magazynów mody, jak Vanity Fair czy Vogue, a potem zajął się projektowaniem scenografii. W 1938 roku projektował dekoracje do wielkiego hitu tamtych czasów „Przeminęło z wiatrem”.

Nim jednak do tego doszło dostał zlecenie od firmy Parker na zaprojektowanie nowego klipsa do pióra. Jego dwuletni kontrakt opiewał na 6000 dolarów rocznie. W 1932 roku opatentował słynny klips w kształcie strzałki, który z różnymi modyfikacjami pojawia się na produktach Parkera do dziś.

Z lewej patent Josepha Platta z roku 1932.

16 grudnia 1931 roku Kenneth Parker ogłosił narodziny nowego modelu: The Parker Golden Arrow. Testowa sprzedaż pióra odbyła się w lipcu 1932 roku. Pióra posiadały imprint z napisem “Geo S.Parker GOLDEN ARROW Made In USA”. Do testowej sprzedaży przeznaczono 60 sztuk modelu

Golden Arrow a wybrano do niej sklep w Chicago. W poprzedzającym test okresie sklep sprzedał dziewięć Wahli, siedem Sheafferów, sześć Parkerów i dwa Swany oraz jednego Watermana. Następnie do sprzedaży skierowano Golden Arrow. W pierwszym tygodniu sprzedano 15 piór Golden Arrow, jednego Duofolda i jednego Swana. Zadowolony Kenneth Parker przeszkolił sprzedawców i wysłał ich w trasę. Do zbierania zamówień mieli po jednym demonstratorze i jednym zwykłym piórze. Sprzedawcy powrócili z trasy bardzo podekscytowani. Zamówienia z rejonu testowej sprzedaży były imponujące. Należało wyprodukować 595 piór i 230 ołówków.

Golden Arrow w 1932 roku produkowano tylko przez sześć miesięcy, a były one dostępne w następujących wielkościach:

Junior (122 - 132 mm) z dwoma pierścieniami na skuwce w kolorach:

Opaque Black
Opaque Grey
Opaque Burgundy
Demonstrator

Sub Junior (112 mm) w kolorach:

Opaque Black
Opaque Grey
Opaque Burgundy

Pióro Golden Arrow nigdy nie miało reklamy prasowej, przeznaczone było prawdopodobnie do testowania rynku. Okazało się, że nazwę taką zastrzegła firma The Eagle Company, która w Anglii produkowała właśnie pióro Golden Arrow. Zmieniono więc nazwę na Vacuum Filler a pierwsza reklama tego pióra pojawiła się 18 marca 1933 roku.

Część modeli Vacuum Filler miała korpus wykonany łącznie z sekcją, składały się więc z jednej części oraz skuwki.

Jak widać na powyższej reklamie z 1933 roku Vacuum Filller przedstawiany był jako pióro rewolucyjne, które nabiera 102% atramentu więcej niż inne pióra. Jednocześnie stalówka zachwalana była jako pisząca obiema stronami, czyli także w pozycji spływakiem do góry.

Vacuum Filler produkowany był w latach 1932-33 w następujących wielkościach i kolorach:

Standard (131 mm) z dwoma pierścieniami na skuwce:

Black
Silver Pearl Black Laminate
Red Black Laminate
Blue Red and Black Laminate

Junior (124 mm) z dwoma pierścieniami na skuwce:

Black
Crystal
Silver Pearl Black Laminate

Sub Junior (112 mm) z dwoma pierścieniami na skuwce:

Black
Silver Pearl and Black Laminate
Burgundy Black Laminate

W styczniu 1933 roku nagle umiera Russell Parker, który do tej pory prowadził projekt Vacumatic, a George S. Parker bardzo przeżył jego śmierć i złożył rezygnację z funkcji przewodniczącego. Na czele firmy stanął Kenneth Parker, który także od początku zaangażowany był w projekt Vacumatic.

Od wprowadzenia nowego modeli sprzedaż piór Parkera wzrosła o prawie 30%. W czerwcu 1933 roku po raz kolejny zmieniono nazwę, tym razem po raz ostatni, na Vacumatic. Od tego czasu przyjęto dzielić Parkery Vacumatic na trzy grupy/generacje, które zalażne były od modyfikacji systemu nabierania atramentu.

SYSTEMY NAPEŁNIANIA

W piórach Vacumatic stosowano trzy systemy napełniania pióra atramentem. Pierwszy system miał przycisk blokowany w pozycji wciśniętej - to lata 1933 -1936. Jego angielska nazwa to Lockdown. Nabieranie atramentu następowało poprzez kilkukrotnie wciśnięcie przycisku, a następnie wepchnięcie go do końca, lekkie przekręcenie w celu zablokowania w tej pozycji. To wciskanie oczywiście powodowało, że niewielka część atramentu była wypychana z korpusu pióra. Ślepa skuwka (captop) składała się z korpusu, pierścienia i zatyczki (jewel) przytrzymującej pierścień na zakrętce.

System drugi, w którym przycisku nie blokowano w pozycji wciśniętej - to lata 1937-1941. Jego angielska nazwa to Speedline. Rozwiązanie to wymuszało powiększenie ślepej skuwki (captop), gdyż teraz system nie chował się już w korpusie. W tym rozwiązaniu nie było potrzeby blokowania wciśniętego systemu, więc nie było ubytków atramentu po zaciągnięciu.

Trzeci system z przyciskiem plastikowym - to lata 1942-1953. Jego angielska nazwa to Plastic Plunger. Wykorzystanie plastiku zamiast metalu podyktowane było głównie przez ograniczenia w użyciu metalu do produkcji nie związanej z działaniami wojennymi. Model ten pozbawiony był pierścienia na końcu ślepej skuwki (captopa), więc stanowiła ona jednolitą całość.

Powyżej system Lockdown w pozycji odblokowanej.

Powyżej system Lockdown w pozycji zablokowanej, w jakiej zostaje osadzony w korpusie pióra. Na zdjęciu powyższym nie ma jeszcze oczywiście założonej diafragmy.

Na zdjęciu powyźej zaznaczono czerwonym owalem blaszkę, przy pomocy której system Lockdown przesuwa się w wycięciu i przez którą zostaje zablokowany w pozycji dolnej.

System Speedline, widoczny powyżej, różnił się od systemu Lockdown brakiem szerszego wycięcia służącego do zablokowania go w pozycji dolnej i był trochę krótszy.

Z lewej system Speedline a z prawej Lockdown.

Powyżej te same dwa systemy, tym razem Lockdown w pozycji dolnej. Jak widać opuszczenie systemu znacznie go skracało, a system Speedline wyraźnie wydłużał pióro. Nie znaczy to jednak, że pióra te były znacznie dłuższe. Ich wymiary całkowite właściwie się nie różniły, gdyż pióra w rozmiarze Standard miały jednakową długość całkowitą. Dłuższa ślepa skuwka i krótszy korpus w piórze z systemem Speedline, były w sumie tej samej długości co dłuższy korpus i krótsza ślepa skuwka w piórze z systemem Lockdown.

Z lewej strony widoczny jest model z systemem Speedline, z dłuższą ślepą skuwką a z prawej Vacumatic z systemem Lockdown, z krótką ślepą skuwką. Oba to modele standard o całkowitej długości zamkniętego pióra wynoszącej 131 mm.

Oto trzeci system, Plastic Plunger. Plastikowe elementy produkowane były w różnych kolorach, a trafiały się także i egzemplarze bezbarwne. Sposób nabierania atramentu, jak w poprzednich systemach, polegał na kilkukrotnym wciśnięciu elementu popychającego diafragmę w calu zassania atramentu do pióra. Sprężyna umieszczona w środku powodowała powrót plastikowego elementu do pozycji wyjściowej.

Widać wyraźnie sprężynkę, która powoduje powracanie systemu do pozycji wyjściowej. W odróźnieniu od systemów Lockdown oraz Speedline końcówka służąca do osadzania diafragmy jest plastikowa, co powoduje znaczne obniżenie jej trwałości. Osoby, które naprawiają Vacumatiki, wiedzą że system z elementami plastikowymi bardzo często ulega uszkodzeniu już przy rozbieraniu pióra, więc trzeba postępować z nim bardzo ostrożnie.

Na koniec porównanie trzech ślepych skuwek (captopów) z trzema systemami Vacumaticów: od lewej Plastic Plunger, Speedline oraz Lockdown. Ślepa skuwka pióra z systemem Plastic Plunger była najmniej ozdobna, ale za to w prawie doskonały sposób zintegrowana z korpusem pióra, stanowiąc z nim optyczną całość.

DIAFRAGMA

We wszystkich trzech systemach stosowane były tak zwane diafragmy, czyli gumowe elementy, dzięki którym do pióra nabierany był atrament. Pióro Vacumatic reklamowano jako "sacless" czyli bez zbiorniczka, który w piórach służył do gromadzenia atramentu, jednak nie do końca jest to prawdą. Pióro nie miało zbiornika w dosłownym tego słowa znaczeniu, miało jednak bardzo podobny gumowy element, który wypychał z pióra powietrze, powodując podciśnienie i zassanie atramentu do korpusu pióra.

Diafragma produkowana jest w trzech wielkościach: debutante, standard i oversize. W zależności od wielkości korpusu pióra dobrać należy diafragmę odpowiedniej wielkości. Diafragma to gumowy pojemniczek długości ok 5 cm, który na końcu ma zwężenie z włożoną do środka małą kulką, dzięki której może być osadzona w końcówce systemu i mocno się w nim trzymać.

Na zdjęciu powyżej, z lewej strony diafragmy, widać jej lekkie zgrubienie, które po założeniu na system pracować będzie jako pompka wypychająca powietrze z korpusu pióra. Zakładanie diafragmy jest pozornie proste, jednak wymaga wprawy i doświadczenia. Jej odpowiednie przycięcie i osadzenie wpływa na pracę systemu i za długa diafragma może zupełnie zablokować pióro, a za krótka sprawi, że system nie będzie zaciągał odpowiedniej ilości atramentu.

Na początku należy wepchnąć końcówkę diafragmy z kulką do otworu na końcu systemu Vacumatica.

Następny krok to wywinięcie diagragmy na drugą stronę i przesuwanie jej w kierunku systemu Lockdown (lub analogicznie Speedline czy Plastic Plunger).

Na zdjęciu powyżej diafragma jest już skrócona i częściowo przełożona w kierunku systemu Lockdown. Nie jest to proste i wymaga przećwiczenia, gdyż często w trakcie zakładania dochodzi do skręcenia diafragmy, co potem powoduje jej wadliwe działanie. Końcowy efekt powinien być jak na zdjęciu poniżej:

Poniżej system Lockdown w pozycji zamkniętej z diafragmą całkowicie naprężoną. Tak układ wygląda w czasie używania pióra.

Te trzy systemy rzeczywiście pozwalają całkowicie wypełnić atramentem korpus Parkera Vacumatic. Obsługa pióra jest analogiczna jak w poprzednim modelu Parkera, czyli Duofoldzie, odkręca się ślepą skuwkę i kilka razy naciska a system robi swoje.

Pojęcie generacji, w odniesieniu do piór Vacumatic, stworzone zostało przez miłośników i kolekcjonerów owych piór, aby pomóc w usystematyzowaniu całej produkcji. Firma Parker nigdy nie posługiwała się tą nomenklaturą. W katalogach i instrukcjach obsługi a także wewnętrzych dokumentach nie posługiwano się terminem generacje. Najczęściej spotykanym terminem jest "filler unit", czyli system napełniania, który określa z jakiego rodzaju piórem mamy do czynienia.

Sam podział na generacje wywodzi się właśnie od zastosowania systemu napełniania, jako że były trzy takie systemy, mamy więc trzy genercje:

Generacja pierwsza - lata 1933-1938, oparta na systemie Lockdown.
Generacja druga - lata 1937-41, oparta na systemie Speedline.
Generacja trzecia - lata 1942-49 (niewielka ilość modeli produkowana była aż do roku 1953 już tylko w fabryce w Kanadzie), oparta na systemie Plastic Plunger.

Poza główną fabryką w Janesville, która produkowała większość piór Vacumatic, część produkcji odbywała się w Kanadzie, w Toronto. W angielskiej farbyce w New Heaven, produkowano tylko bardzo niewielkie ilości eksperymentalnych modeli Vacumatic, które nie trafiły do oficjalnej sprzedaży, a potem fabryka robiła Parkery 51. Pióra Vacumatic składane były także i we Francji, gdzie dosyłano części z Londynu bądź Toronto. Przepisy we Francji określają, że stalówki muszą być wykonane z 18-karatowego złota, więc do piór na ten rynek dodawano stalówki ze złota tej próby.

Poza generacjami drugim czynnikiem, który pozwala grupować te pióra, jest ich wielkość. Także w tym wypadku rozmiar ma znaczenie, im większe pióro, tym droższe. Przy pierwszej czy drugiej generacji, nomenklatura wielkości piór Vacumatic była w miarę czytelna, natomiast trzecia generacja jest trudna do skatologowania.

Różne źródła internetowe, czy publikacje książkowe, podają różne nazwy i wielkości piór. Poniżej zrobiłem zestawienia najczęściej występujących nazw i podawanych długości piór. Pierwszy wymiar w nawiasie, to szerokość skuwki, drugi to długość zamkniętego pióra. Jak można zauważyć zwłaszcza przy trzeciej generacji pojawiają się rozbieżności i zaskakujące fakty, jak Standard większy niż Major, czy dwie różne długości Juniorów.

I Generacja:

Oversize (15 mm, 135 mm)
Standard (14 mm, 131 mm)
Slender (12 mm, 125 mm)
Junior (14 mm, 124 mm)
Junior Slender (12mm, 121mm)

II Generacja:

Senior Maxima (16mm, 139mm)
Maxima (14mm, 135mm)
Major (14mm, 131mm)
Standard (14mm, 131mm)
Slender (12mm, 125mm)
Junior (14mm, 124mm)
Junior Debutante (12mm, 118mm)

III Generacja:

Long Extra Major (139 mm),
Maxima (14mm, 137 mm),
Long Maxima (14mm, 135 mm),
Major (125 mm),
Standard (13mm, 128mm)
Junior (128 mm),
Junior (116 mm),
Debutante (12mm,118 mm),
Subdebutante (12mm, 118 mm)

Trzecim pojęciem, które pozwala podzielić pióra Vacumatic, jest pojęcie grup. Parker produkował właściwie dwie grupy piór Vacumatic: Deluxe i Economy. Jak sama nazwa wskazuje Deluxe była grupą droższą, natomiast Economy tańszą.

Grupę Deluxe wyróżniały dwa podstawowe czynniki: sekcja z paskami w kolorze korpusu pióra oraz dwukolorowa stalówka. W grupie Economy, sekcja była czarna, a stalówka jednokolorowa.

Poniżej zestawienie, które obrazowo wyjaśnia różnice w podstawowych modelach piór Vacumatic:

Porównanie wielkości wybranych modeli piór Vacumatic:

Ważnym elementem identyfikacji Parkerów Vacumatic były tak zwane imprinty, czyli grawerowane na korpusie napisy informujące o nazwie modelu, miejscu jego produkcji, patentach, które go chronią i, co ważne, o dacie produkcji danego egzemplarza pióra.

Część imprintów z biegiem lat ulegała zatarciu, więc nie dla każdego pióra da się prawidłowo określić rok produkcji. Firma Parker stosowała kodowe oznaczenie roku produkcji pióra używając do tego cyfr oraz kropek.

Wprowadzony w połowie 1934 roku system na początku używał dwóch cyfr, z których druga oznaczała ostatnią cyfrę roku produkcji, a więc 5 oznaczała, że pióro wyprodukowane zostało w 1935 roku, natomiast pierwsza cyfra oznaczała kwartał tego roku, w kórym pióro zostało wyprodukowane, czyli 45 oznacza, że powstalo ono w czwartym kwartale 1935 roku, a nie w roku 1945.

W połowie 1938 roku system został zmieniony i zamiast pierwszej cyfry wprowadzno system kropek. Trzy kropki oznaczają pierwszy kwartał danego roku, dwie drugi, jedna kropka oznacza trzeci kwartał, nastomiast sama cyfra bez kropek oznacza ostatni kwartał danego roku. Nie był to system doskonały a w użyciu był aż do 1950 roku, więc pióro oznaczone samą cyfrą 9 może dotyczyć produkcji z 1939 roku jak i z roku 1949.

Kolejna zmiana numeracji nastąpiła właśnie w roku 1950, od którego to pióra oznaczano dwiema cyframi odpowiadającymi końcówce danego roku. Na przykład 53 oznacza rok 1953, ale bez określenia kwartału produkcji.

Poniżej zdjęcia imprintów z różnych lat produkcji Parkera Vacumatic. Na pierwszym miejscu Vacuum Filler, który nie ma żadnego oznaczenia kodowego.

STALÓWKI I SPŁYWAKI

Stalówki do piór Vacumatic wykonywane były ręcznie, przez wysoko opłacanych specjalistów. To było najbardziej prestiżowe stanowisko pracy w firmie Parker. Dziennie produkowano około 170 stalówek.

Pióra Vacumatic miały dwa rodziaje stalówek: dwukolorowe w wersjach Deluxe oraz jednokolorowe w pozostałych. W zależności od stanu zachowania stalówki wersje dwukolorowe prezentują się bardzo ładnie, lub kolorystyczna różnica nie jest wyraźnie widoczna.

Produkowano cztery rozmiary stalówek:

Maxima - 34 mm dlugości
Major - 31 mm długości
Standard - 28 mm długości
Demi - 25 mm długości

Końcówki piszące produkowano w dziewięciu szerokościach:

Needlepoint
Stenographer
Extra Fine
Fine
Medium
Broad
Stub
Oblique
Left Oblique

Poniżej zbiorowy portret stalówek z różnych okresów produkcji.

Dwukolorowa stalówka z pióra Oversize pierwszej generacji w piórze wersji Standard, czyli przełożona z jakiego pióra wersji Deluxe, gdyż powinna być jednokolorowa.

Jednokolorowa stalówka w piórze wielkości standard. Sekcja w wersji Deluxe, więc stalówka została na pewno zamieniona.

Nieodzownym elementem układu piszącego jest spływak, który do piór Vacumatic produkowany był w dwóch rodzajach, biorąc pod uwagę szerokość kanału doprowadzającego atrament do stalówki: narrow channel (wąski kanał) i wide channel (szeroki kanał). Pierwszy przeznaczony był do piór ze stalówkami Extra Fine, Fine i Medium a drugi do Broad, Stub i Oblique.

Zazwyczaj spływaki oznaczano literami A - dla kanału wąskiego i W dla szerokiego.

Spływaki produkowane były w czterech rozmiarach:

Oversize - 40,4 mm długości

Standard - 36,5 mm długości

Junior - 36,5 mm długości

Slender - 34,2 mm długości

Oczywiście stalówki produkowano o różnym stopniu elastyczności, jednak nie posiadały one żadnych oznaczeń pozwalających je odróżnić. Miękkie nadawały się do pisania ze zmienną grubością linii, natomiast twarde tylko do uzyskiwania jednolitej kreski. Jedynym sposobem poznania, czy stalówka jest elastyczna, pozostaje jej wypróbowanie. Poniżej zdjęcie pokazujące jak elastyczne mogą być stalówki piór Vacumatic.

Jak pokazuje to poniżej zamieszczony fragment reklamy piór Vacumatic z lat czterdziestych ubiegłego wieku, stalówkami tych piór można było pisać w pozycji normalnej, jak i odwróconej o 180 stopni.

KOLORY

Pióra Vacumatic słyną właśnie ze swojej wielobarwności. Naprawdę kolorów tych nie było aż tak wiele, jakby się mogło wydawać. Oto lista 16 kolorów, w jakich występowały pióra Vacumatic:

Czarny (Black) w odmianie nieprzeźroczystej i przeźroczystej (Opaque i Transparent), oraz przeźroczystej z podłużnymi oknami oraz oknami nieregularnymi (Reticulated),
Srebrny Perłowy (Silver Pearl) w odmianie nieprzeźroczystej i przeźroczystej (Opaque i Transparent),
Burgund Perłowy (Burgundy Pearl) w odmianie nieprzeźroczystej i przeźroczystej (Opaque i Transparent),
Szmaragd Perowy (Emerald Pearl) w odmianie nieprzeźroczystej i przeźroczystej (Opaque i Transparent),
Złoty Perłowy (Golden Pearl) w odmianie nieprzeźroczystej i przeźroczystej (Opaque i Transparent),
Niebieski Perłowy przeźroczysty (Azure Blue Pearl),
Krystaliczny (Crystal), produkowany w kolorze jasnej żółci, która z czasem ciemniała, stąd dziś występuje jej kilka odmian, choć jest to jedynie wynik dekoloryzacji,
Szary Perłowy (Grey Pearl), bez pasków, ale z nieregularnie mieszanymi warstwami materiału,
Burgund Perłowy (Burgundy Pearl) bez pasków, ale z nieregularnie mieszanymi warstwami materiału,
Zielony Perłowy (Green Pearl) bez pasków, ale z nieregularnie mieszanymi warstwami materiału,
Brązowy Perłowy/Złota sieć (Brown Pearl/ Golden Web),
Szary falisty (Gray Shadow-Wave) z falistymi podłużnymi paskami,
Czarny falisty (Black Shadow-Wave) z falistymi podłużnymi paskami,
Brązowy falisty (Brown Shadow-Wave) z falistymi podłużnymi paskami,
Burgund falisty (Burgundy Shadow-Wave) z falistymi podłużnymi paskami,
Zielony falisty (Green Shadow-Wave) z falistymi podłużnymi paskami.

Poza tym w produkcji był też model Coronet, wykonany z 14 karatowego złota.

Do roku 1933, kiedy to Lucius Crowell z firmy Parker opatentował wzór z oknami podglądu atramentu w piórach Vacumatic, wszystkie paskowane korpusy piór były nieprzeźroczyste.

Black Transparent - produkowany od roku 1934.

Silver Pearl Transparent - produkowany od roku 1934.

Burgundy Pearl Transparent - produkowany od 1934.

Emerald Pearl Transparent - produkowany od roku 1935.

Golden Pearl Transparent - produkowany od roku 1936.

Azure Blue Pearl Transparent - produkowany od roku 1940.

Za wyjątkiem Azzure Blue wszystkie paskowane modele powstały za czasów pierwszej generacji.

Od 1934 roku nie produkowano już w ogóle modeli z nieprzeźroczystym korpusem.

Wcześniej (1933) powstał oczywiście Crystal, ale produkowany był tylko w pierwszej generacji i to przez krótki okres czasu.

Vacuum Filler Crystal - z lewej widoczna rurka odpowietrzająca a z prawej fragment diafragmy.

Kolejna grupa kolorystyczna, występująca tylko w piórach pierwszej generacji, bywa określana także jako marmurek (Marble):

Grey Pearl Transparent.

Burgundy Pearl Transparent.

Green Pearl Transparent.

Kolejnym rzadko występującym kolorem jest Brown Pearl/Golden Web. Produkowany prawdopodobnie tylko od 1936 do 1937 roku. Dostępny był jedynie w trzech wielkościach: Junior Long, Junior i Juniorette. W odróżnieniu od paskowanych Parkerów Vacumatic ten model robiony był ze zwijanej płytki laminowanego tworzywa.

Brown Pearl/Golden Web.

Ostatnią grupą jest wzór Shadow-Wave, występujący w pierwszej i drugiej generacji, który miał pięć odmian kolorystycznych. Poniżej przykład trzech kolorów:

Gray Shadow-Wave.

Black Shadow-Wave.

Green Shadow-Wave.

Oczywiście poza opisanymi powyżej modelami na rynek trafiła duża ilość tak zwanych modeli przejściowych, łączących cechy dwóch generacji, czy wykonanych w zaskakujących, krótkich seriach kolorystycznych.

Zdjęcie pokazuje różny stopień przeźroczystości korpusów piór Vacumatic. Korpusy te są oczyszczone z atramentu, więc ich transparentność jest wysoka.

Poza wymienionymi powyżej kolorystycznymi odmianami piór Vacumatic, były także i inne, prototypy czy krótkie serie eksperymentalne i inne słabo udokumentowane modele. Bardzo rzadko pojawiają się na portalach aukcyjnych zawsze i osiągają wysokie ceny.

Pióra Vacumatic różniły się także rodzajami pierścieni na skuwkach, ich szerokością i zdobieniem. Im mniej spotykane zdobienie, tym oczywiście model pióra jest cenniejszy.

Można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że pełna kolekcja wszystkich modeli piór Vacumatic, wraz z prototypami i seriami eksperymentalnymi, to prawie tysiąc modeli. To ogromna ilość, która świadczy o tym, że dla firmy Parker model ten był bardzo ważnym produktem. Jego produkcja trwała dwadzieścia lat, a w tym czasie na rynek trafiło w sumie prawie siedem milionów sztuk tych piór.

W rozbiciu na generacje zestawienie to prezentuje się następująco:

Generacja pierwsza - 1.137.750 sztuk

Generacja druga - 1.865.117 sztuk

Generacja trzecia - 3.816.341 sztuk

Szczyt sprzedaży przypadał wcale nie na początek produkcji, ale na jej koniec. Miał miejsce w latach 1945-47, kiedy to sprzedawano od 750.000 do 1.000.000 tych piór rocznie.

Vacumatic został zdetronizowany dopiero przez Parkera 51, który w początkowym okresie także zawierał system Vacumatic, najpierw Speedline, a później Plastic Plunger.

OŁÓWKI I ZESTAWY

Od początku produkcji piór Vacumatic towarzyszyły im ołówki mechaniczne. Można je było kupować osobno jak i w kompletach z piórem wiecznym. Wykonywano je z tego samego materiału, co pióra, a więc stanowiły idealny zestaw kolorystyczny.

We wszystkich ołówkach stosowano podobny mechanizm wysuwania grafitu, poprzez przekręcenie górnej części ołówka (tej z klipsem) zgodnie z ruchem wskazówek zegara grafit był wysuwany, a w przeciwnym kierunku grafit był chowany do środka ołówka.

Po lewej ołówek właśnie z początkowego okresu, gdzie wyraźnie widać, że paski nie są położone równolegle do pierścieni, a na wysokości, gdzie kończy się szersza część klipsa, widać nawet rozklejenie między laminowanymi warstwami.

W ołówkach tych stosowano dwie wersje mechanizmu wysuwającego grafit. Pierwsza, wcześniejsza, składała się z dwóch części, natomiast późniejsza wersja miała już jedną część obracającą mechanizm.

W obydwu wypadkach grafit wysuwało się za pomocą przekręcania górnej części ołówka. Większość mechanizmów pracuje bez zakłóceń do dnia dzisiejszego. Wymagają naprawy tylko wtedy, gdy ktoś uszkodzi je przez nieumiejętną obsługę.

Po lewej starszy, dwuczęściowy mechanizm, po prawej późniejszy, jednoczęściowy.

Na zdjęciu powyżej widać wyjęty zbiornik na zapasowe grafity oraz umieszczoną na końcu gumkę. Standardowo do zbiornika tego dodawano dziesięć zapasowych grafitów. Na końcu zbiornika znajduje się otwór, przez który grafity kolejno wpadały do korpusu i były przekazywane przez obrotowy mechanizm do wysuwania na końcu ołówka. Wystarczyło tylko potrząsnąć ołówkiem, a wszystko sprawnie działało bez dodatkowej ingerencji.

Ołowek z trzeciej generacji, z którego wysunięto osłonę mechanizmu widoczną w korpusie ołówka.

Powyżej przykłady trzech kompletów w dobrze zachowanym stanie, ze sprawnymi mechanizmami wysuwającymi grafit. Takie komplety, to poszukiwane przez kolekcjonerów zestawy, tym cenniejsze, jeśli uda się je zdobyć z odpowiednim etui.

Powyżej kilka przykładów etui do piór Vacumatic. Pierwsze od góry to luksusowe etui do modelu drugiej generacji. Natomiast reklama z 1938 roku prezentuje różne zestawy piór także drugiej generacji, które sprzedawano w tak zwanym etui muszlowym. Są one poszukiwane przez kolekcjonerów i osiągają dość wysokie ceny. Jak można przeczytać w ogłoszeniu, pióra objęte były dożywotnią gwarancją.

DESK SETS

Pióra Vacumatic były oczywiście produkowane także w zestawach nabiurkowych. Mnogość tych zestawów jest ogromna, od prostych na pojedyncze pióra, jak na zdjęciach z katalogu, po bogato zdobione, wykonane z drogich materiałów, zawierające po dwa pióra. Czasami łączone z bardzo ozdobną lampą czy zegarem.

Poniżej film prezentujący ogólne informacje o piórach Vacumatic:

Kolejny film prezentuje stalówki z piór Vacumatic i próbki pisma.